Bugün yağ denildiğinde hepimizin aklına bir sürü yağ çeşidi gelir. Bu yağlardan bir kısmının zararlı olduğunu düşünüp fazlasını tüketmemeye çalışırız. Aslında zararı ve yararı olan yağlar dışında bir de vücutta hiçbir şekilde birikmemesi gereken yağlar vardır. Katı ve sıvı olaral ayrılan yağlar yediğimiz her besin maddesinin içinde bulunmaktadırlar. Bir de son yıllarda hayatımıza iyiden iyiye yerleşen hazır gıdalar sebebiyle adını sıklıkla duyduğumuz merak ettiğimiz trans yağlar var.
![TRANS YAĞ NEDİR? TEHLİKELERİ NELERDİR?]( "TRANS YAĞ NEDİR? TEHLİKELERİ NELERDİR?")
Peki merak edilen ve diyetisyenler tarafından sıklıkla tüketilmemesi tavsiye edilen trans yağ nedir?
Kimyasal anlamda incelediğimiz de sıvı yağlardan özellik olarak farklı olduklarını görmekteyiz. Bu farklılığın en çok göze batan sebebi bu yağların doğal yağ olmayışından kaynaklanmaktadır. Yani bu yağlar yapay olarak üretilen sentetik yağlardır. Trans yağlar içinde sıvı bitki yağların ana madde olarak bulunduğu fakat bu yağlara ilave olarak bir hidrojen bulundurduklarını görürüz. Yani bu yağları elde etmek için sıvı bitki yağları hidrojen ile ısıtılarak elde edilirler. Yani daha anlaşılır bir dille iafe etmek gerekirse sıvı olan yağların hidrojenle katı hale getirilmesidir. İçine ne kadar hidrojen karışırsa yağ o kadar katılaşır. Bu sebeple trans yağın diğer adı Hidrojenlenmiş yağdır.
Yapay oluşan trans yağın dışında bir de geviş getiren koıyun,inek,kuzu gibi hayvanların işembelerinde,sütlerinde ve etlerinde azda olsa trans yağ asidi vardır.Fakat bu yağlar doğal yolla oluştuğu için bu yağların vücuda herhangi bir zararı yoktur.
Aslında birde trans yağların başka bir oluşumu vardır. Ve son dönemlerde asıl tehlike oluşturan ve uzmanların bu kadar uyarıda bulunmasının sebebi de asıl bu oluşumdur. Yağların yüksek sıcaklık değerlerinde devamlı olarak ısıtılması ve kızartılması trans yağ oluşmuna neden olmaktadır. Ne yazık ki fast food alışkanlığı bu yağların tüketilmesini günden güne arttırmaktadır.
Peki, zararlı olduğu bilinmesine rağmen trans yağlar neden tercih ediliyor?
Elbette bunun en büyük sebebi bu yağların diğer yağlara göre daha ucuz olmasından kaynaklanmaktadır. Birde bu yağların içinde bulunan maddelerden dolayı yiyeceklere lezzet katmasından ötürüdür. Aklınıza gelebilecek birçok üründe trans yağ bulunmaktadır. Örnek vermek gerekirse kraker, cips, çikolata, gofret, hazır gıdalar vb. bunlara örnek olarak verilebilir.
Son olarak bir kez daha belirtmek isterimki trans yağların zararları günümğzde tam olarak dikkate alınıp umursanılmada ileri süreçte bu zararlar daha çok ortaya çıkacak ve belkide birçoğumuz için dönüşü olmayacaktır.Hatta bir gün gelecek margarinlerin üzerinde tıpkı bugün tekel maddelerinin üzerinde yazdığı gibi sağlığa zararlıdır ibaresi bulundurularak satışa çıkarılacaktır. Bu nedenle şimdiden dikkatli olmak da ve mümkün olduğunca trans yağdan uzak durmak da fayda var. Sağlıklı günler.
Kimyasal anlamda incelediğimiz de sıvı yağlardan özellik olarak farklı olduklarını görmekteyiz. Bu farklılığın en çok göze batan sebebi bu yağların doğal yağ olmayışından kaynaklanmaktadır. Yani bu yağlar yapay olarak üretilen sentetik yağlardır. Trans yağlar içinde sıvı bitki yağların ana madde olarak bulunduğu fakat bu yağlara ilave olarak bir hidrojen bulundurduklarını görürüz. Yani bu yağları elde etmek için sıvı bitki yağları hidrojen ile ısıtılarak elde edilirler. Yani daha anlaşılır bir dille iafe etmek gerekirse sıvı olan yağların hidrojenle katı hale getirilmesidir. İçine ne kadar hidrojen karışırsa yağ o kadar katılaşır. Bu sebeple trans yağın diğer adı Hidrojenlenmiş yağdır.
Yapay oluşan trans yağın dışında bir de geviş getiren koıyun,inek,kuzu gibi hayvanların işembelerinde,sütlerinde ve etlerinde azda olsa trans yağ asidi vardır.Fakat bu yağlar doğal yolla oluştuğu için bu yağların vücuda herhangi bir zararı yoktur.
Aslında birde trans yağların başka bir oluşumu vardır. Ve son dönemlerde asıl tehlike oluşturan ve uzmanların bu kadar uyarıda bulunmasının sebebi de asıl bu oluşumdur. Yağların yüksek sıcaklık değerlerinde devamlı olarak ısıtılması ve kızartılması trans yağ oluşmuna neden olmaktadır. Ne yazık ki fast food alışkanlığı bu yağların tüketilmesini günden güne arttırmaktadır.
Trans Yağların Zararları Nelerdir?
Trans yağlar hakkında yapılan araştırmalar bu yağların ne kadar masum görünürlerse görünsünler oldukça zararlı olduklarını göstermiştir.Bu sebeple bir çok ülkede bu yağların kullanımı azaltılmaya bir kısmında da tamamen yasaklanmaya gidilmiştir.Çünkü , bu yağlar insan hayatı için gereksiz olmakla birlikte erken ölümlere neden olmaktadır.Bilinen en büyük zararı kolestrolü yükseltmesidir.Bu sebeple kalp hastalıklarına neden olmaktır. Aynı zamanda bağışıklık sistemini düşürerek diyebete yani şeker hastalığına da neden olduğu bilinmektedir. Bunların dışında obezite, kanser, karaciğer bozukluğu, Parkinson ve Alzheimer, anne sütü kalitesinde düşüş ve düşük yapma vb.gibi rahatsızlıklara da neden olmaktadır.Elbette bunun en büyük sebebi bu yağların diğer yağlara göre daha ucuz olmasından kaynaklanmaktadır. Birde bu yağların içinde bulunan maddelerden dolayı yiyeceklere lezzet katmasından ötürüdür. Aklınıza gelebilecek birçok üründe trans yağ bulunmaktadır. Örnek vermek gerekirse kraker, cips, çikolata, gofret, hazır gıdalar vb. bunlara örnek olarak verilebilir.
Son olarak bir kez daha belirtmek isterimki trans yağların zararları günümğzde tam olarak dikkate alınıp umursanılmada ileri süreçte bu zararlar daha çok ortaya çıkacak ve belkide birçoğumuz için dönüşü olmayacaktır.Hatta bir gün gelecek margarinlerin üzerinde tıpkı bugün tekel maddelerinin üzerinde yazdığı gibi sağlığa zararlıdır ibaresi bulundurularak satışa çıkarılacaktır. Bu nedenle şimdiden dikkatli olmak da ve mümkün olduğunca trans yağdan uzak durmak da fayda var. Sağlıklı günler.