Psikiyatrist Elisabeth Kübler Ross’un ölüm süreci hakkında yazdıklarından önce hakkında bir şey bilmeyenler için azda olsa bahsetmek de yarar diye düşünüyorum. 8 Temmuz 1926 tarihinde İsviçre’nin Zürih kentinde dünyaya gelmiştir. Zürih üniversitesinde Psikoloji alanında eğitim almıştır.
Ve bu eğitimini hayatı boyunca yaptığı çalışmalarla da devam ettirmiştir.
Onun adını tüm dünyaya duyuran ise bilinen en yaygın çalışması olan insanların ölüm karşısında verdikleri tepkiler konusunda yaptığı araştırma ve bu konuda yazdığı kitap olmuştur. Ölüm süreci ve ya üzüntünün beş aşaması olarak ifade edilen bu çalışmayı Psikiyatrist E. Kübler-Ross 1969 yılında 2000’den fazla ölümcül hasta ile görüşerek ölüm sürecinin beş aşaması olduğu kanısına varmıştır.
![ELİSABETH KÜBLER ROSS'UN ÖLÜM SÜRECİ]( "ELİSABETH KÜBLER ROSS'UN ÖLÜM SÜRECİ")
Bunun dışında da birçok çalışmaya imza atan Psikiyatrist Elizabeth Kübler Ross 24 Ağustos 2004 yılında A.B.D. hayata gözlerini kapamıştır.
Gelelim ölüm süreci ve ya üzüntünün beş aşaması süreçleri hakkında Ross’un söylediklerine,
I. Reddetme (İnkâr ) : Bu evre birinci evre olarak kabul edilir. Reddetme veya başka deyişle inkâr evresinde kişi ölecek olan kişinin o olduğuna inanmak istemez. Bunu söyleyen kişinin yanıldığını ortada mutlaka bir yanlışlık olduğunu söyler. Doktorun teşhisinin yanlış olduğunu kesin hata yaptığını iddia eder. Doktoru değiştirir veya ikinci bir test yaptırma yoluna gider. İnkâr evresini kabul ettikten sonra kişi ikinci aşamaya geçer.
II. Kızgınlık (Öfke ) :İlk evrede öleceğini kabul eden kişi ikinci evrede bunun neden kendi başına geldiği sorgulamaya ve bu nedenle öfke duymaya başlar. Neden bu ölümle çevresindeki herhangi bir insanın değil de kendisinin karşılaşmak zorunda olduğuna dair cevap aramaya ve aradığı cevabı bulamadığında da daha da büyük bir kızgınlık duyar. Bu nedenle bu evre kızgınlık ve ya öfke evresi olarak tanımlanır. Kişi sonunda bunu sorgulamayı da bırakıp öfkesi dindiğinde üçüncü evreye girer.
III. Pazarlık(Uzlaşma) : Bu evre artık kişinin öleceğini kabul ettiği evredir. Bu nedenle bu evrede biraz daha uzun yaşamak için kişi yaratıcısı olduğuna inandığı Allah’la veya doktorlarla pazarlık yaparak süreyi uzatmaya çalışır. Kişi ancak bu pazarlığın manasız olduğuna ve ölümün kaçınılmaz olduğuna inandığı zaman dördüncü evreye geçer.
IV. Depresyon : Bu evrede kişi artık öleceğini biliyor. Bunun için öfke duymaktan, süreyi uzatmaya çalışmaktan vazgeçer. Hatta sadece bundan değil bu dönemde kişi sevdiği birçok şeyden uzaklaşır. Bazı kişilerde depresyona müdahale etmek bile gerekebilir. Diğer evrelerde olduğu gibi kişinin gerçeklerle yüzleşmesinin sona erip depresyondan çıkmasından sonra kişi son evreye geçer.
V. Kabul etme (Kabullenme ) : Bu evre artık son evredir. Kişi için artık öleceğini kabul ettiği ve ölümden kimsenin kurtulamayacağını kabul ettiği an gelmiştir. Kişi bu evrede ölümün sadece ona özgü olmadığını yaşayan tüm canlıların bir gün öleceği gerçeğini kabul ederek yaşamaya devam ederler. Ama yine de bu kabul edilişin tam olarak ne derecede olduğunu kimse bilemez. Her insan son ana kadar yaşam ümidini devam ettirir.
Psikiyatrist E. Kübler Ross bu evreleri sıralarken trafik kazaları, yaralanmalar vb. gibi ani ölümleri kast etmemiş. Ölüm süreci yaşayan kişilerin yaşadığı evrelerden bahsetmiştir.
Ve bu eğitimini hayatı boyunca yaptığı çalışmalarla da devam ettirmiştir.
Onun adını tüm dünyaya duyuran ise bilinen en yaygın çalışması olan insanların ölüm karşısında verdikleri tepkiler konusunda yaptığı araştırma ve bu konuda yazdığı kitap olmuştur. Ölüm süreci ve ya üzüntünün beş aşaması olarak ifade edilen bu çalışmayı Psikiyatrist E. Kübler-Ross 1969 yılında 2000’den fazla ölümcül hasta ile görüşerek ölüm sürecinin beş aşaması olduğu kanısına varmıştır.
Gelelim ölüm süreci ve ya üzüntünün beş aşaması süreçleri hakkında Ross’un söylediklerine,
I. Reddetme (İnkâr ) : Bu evre birinci evre olarak kabul edilir. Reddetme veya başka deyişle inkâr evresinde kişi ölecek olan kişinin o olduğuna inanmak istemez. Bunu söyleyen kişinin yanıldığını ortada mutlaka bir yanlışlık olduğunu söyler. Doktorun teşhisinin yanlış olduğunu kesin hata yaptığını iddia eder. Doktoru değiştirir veya ikinci bir test yaptırma yoluna gider. İnkâr evresini kabul ettikten sonra kişi ikinci aşamaya geçer.
III. Pazarlık(Uzlaşma) : Bu evre artık kişinin öleceğini kabul ettiği evredir. Bu nedenle bu evrede biraz daha uzun yaşamak için kişi yaratıcısı olduğuna inandığı Allah’la veya doktorlarla pazarlık yaparak süreyi uzatmaya çalışır. Kişi ancak bu pazarlığın manasız olduğuna ve ölümün kaçınılmaz olduğuna inandığı zaman dördüncü evreye geçer.
IV. Depresyon : Bu evrede kişi artık öleceğini biliyor. Bunun için öfke duymaktan, süreyi uzatmaya çalışmaktan vazgeçer. Hatta sadece bundan değil bu dönemde kişi sevdiği birçok şeyden uzaklaşır. Bazı kişilerde depresyona müdahale etmek bile gerekebilir. Diğer evrelerde olduğu gibi kişinin gerçeklerle yüzleşmesinin sona erip depresyondan çıkmasından sonra kişi son evreye geçer.
V. Kabul etme (Kabullenme ) : Bu evre artık son evredir. Kişi için artık öleceğini kabul ettiği ve ölümden kimsenin kurtulamayacağını kabul ettiği an gelmiştir. Kişi bu evrede ölümün sadece ona özgü olmadığını yaşayan tüm canlıların bir gün öleceği gerçeğini kabul ederek yaşamaya devam ederler. Ama yine de bu kabul edilişin tam olarak ne derecede olduğunu kimse bilemez. Her insan son ana kadar yaşam ümidini devam ettirir.
Psikiyatrist E. Kübler Ross bu evreleri sıralarken trafik kazaları, yaralanmalar vb. gibi ani ölümleri kast etmemiş. Ölüm süreci yaşayan kişilerin yaşadığı evrelerden bahsetmiştir.