POTASYUM NİTRAT (GÜHERÇİLE) NEDİR? NASIL ELDE EDİLİR? KULLANIM ALANLARI

Güherçile, simgesi KNO3 olan element doğada özellikle Mısır ve Hindistan’da bulunan, tıp alanında ilaç, tarımda gübre olarak kullanıldığı gibi patlayıcı madde yapımında kullanılmaktadır. Billur durumunda ve ak renkte olan bileşik bir maddedir.

Güherçile Potasyum nitrat elementinin bilinen adıdır. İçerik olarak %61’3 nitrat, %38’7 potasyumdan oluşur. Molekül ağırlığı 10’1 gramdır. Özgül ağırlığı 2’11dir.

Beyaz veya renksiz, kristalize veya granüle yapıda, kokusuz, acı ya da tuzlu tadı olan bir maddedir.
Çözünürlüğü sıcaklıkla birlikte artmaktadır. Suda çok, etanol de az çözülmektedir. 334 derecede eriyen bir maddedir.

Potasyum nitrat toprakta mayaların etkisiyle oluşmaktadır. Günümüzde Şili güherçilesi potasyum klorürün sulu ortamda kaynatılmasıyla elde edilmektedir. Çok kuvvetli bir oksitleyici olan güherçile, asit ortamında birçok maddeyi okside edebilecek bir güce sahiptir. Bu nedenle özellikle barut ve patlayıcı madde yapımında oksitleyici olarak kullanılmaktadır.

Güherçile saydıklarımızın dışında madenlerin oksitlenmesinde, metalürjide, tütünün yanıcı duruma getirilmesinde cam ve kibrit yapımında, dondurucu karışımlarda, etlerin konserve edilmesinde, diğer konserve türlerinde, mum filtrelerinin yapılmasında kullanılmaktadır. Ayrıca Tıpta haricen antiseptik olarak güherçileden yararlanmaktadır. Uzun zaman güherçileye maruz kalmak nefrite ve anemi gibi hastalıklarına neden olmaktadır.

Güherçile Nasıl Elde Edilir?

Daha öncede bahsettiğim gibi kokusuz ve tadı çok belirgin olmayan bir madde olan güherçile veya diğer adıyla potasyum nitratun ayırt edilmesi ilk etapta oldukça zordur. Yukarıda bahsettiğimden alaşılacağı gibi kullanım alanı oldukça geniş olduğundan, tanınması konusunda ne yapılabilir veya nasıl elde edilir tarzındaki sorular bilim adamları, sanayi çalışanları dâhil pek çok kişinin aklını karıştırmaktadır. Yaklaşık olarak 334 santigrat dereceye ulaştığında potasyum, nitratta çözünme başlamaktadır. Güherçile maddesini elde edebilmek için potasyum ve nitrat maddelerini bir araya getirmek gerekmektedir. Bunun dışında bilim alanında kullanmak istenilen potasyum nitrat için farklı yöntemlerle bu madde rahatlıkla elde edilebilmektedir. Potasyum nitratın içeriğinde sodyum ve klor gibi maddelere rastlanmadığı için, bitkilerin verimli bir şekilde yetişmesinde rahatlıkla kullanılmaktadır. Bu yüzden bitkiler için yapılabilecek olan her türlü sulama sistemine potasyum nitrat karıştırıldığında, bitkilerin sağlıklı büyümeleri sağlanmaktadır.