YALAZA NEDİR? NE DEMEKTİR?

Yalaza ilk okunduğunda kulağa hoş gelen bir kelimedir. Anlam bakımından yalaza sözlükte farklı bir içerikte ifade edilmişse de aslında yalaza bir kültürün kavramı olarak bilinmektedir.
Bu noktada yalazanın hikayesi Sakarya ilinin evleri ile ünlü olan Taraklı bölgesine kadar uzanmaktadır. Yalaza Türk Dil Kurumu’nun resmi sitesinde alev olarak belirtilmektedir. Taraklı bölgesinde ise farklı bir anlamı olan yalaza bölge halkı içinde son derece anlamı olan bir kavramdır.

Taraklı halkının ifade ettiğine göre yalaza topluluklarda güzel sohbet etmek ve sohbet esnasında o ortamda bulunan tüm topluluğu memnun etmektir. Bir diğer tabiri ile yalaza sohbet ortamında anlatılan hikayelere abartı eklenerek bir nevi ironi yaparak gülmek ve eğlenmek kavramıdır. Bu sohbetlere ülke gündemindeki aspargas olan haberlerin abartısının dillendirilmesi olarak nitelendirilmektedir.

Yalaza Dilinde Eğlenmek Nedir?

Sakarya Taraklı’da sürdürülen bir geleneğe göre tüm köylüler bir meydanda toplanmak sureti ile belirledikleri bir kişiye büyük bir şaka kurgulamaktalarmış. Bu şakanın içeriği bolca mizahi yönler içerse de yapılan kişiyi korkutan bir şaka içeriği imiş. Ancak köy halkı için en özel eğlencelerden biri anlamına gelirmiş.

Ancak bu süreçte kurallara dikkat etmeyenler olursa yalaza kurallarınca cezalandırılırmış. İşte o günden bu yana yalaza yöre halkı için en önemli sohbet seçeneklerinden biri haline gelmiş.

Esprili Sohbet Ve Yalaza

Şimdiki zamanlarda da toplanıp yaşatılan sohbet ortamlarından biri olarak adlandırılmaktadır. Genel anlamda espri anlayışı olarak bilinmesi gereken yalaza son zamanlarda bir dizi ile birlikte daha çok gündeme gelmiştir. Yalaza sözlük anlamı ile ateş, alev anlamına gelse de daha çok sohbet ya da espri kavramı ile daha çok ön plana çıkmaktadır.

Taraklı halkının en önemsediği geleneksel sohbet yöntemi olan yalaza kavramı gelenek olarak benimsenmiş olsa da tarih kitaplarına da adını yazdırmakta olan bir konu olmuştur. Kültürel değer açısından son derece önemli olan bu kavram etik olarak da bizim kültürümüzün sahip çıktığı değerlerinden biri olarak belirtilmektedir. Tiyatro ya da seyir kavramına benzer bir yönü olan yalaza aslında bir nevi sanatın geleneksel bir tarafına da ışık tutmaktadır. Halkın toplanıp seyirlik yapmak diye tabir ettikleri yalaza sohbetleri varlığını hala devam ettirmektedir.